17 دی هیدرولیک چیست؟
تعریف هیدرولیک:
هيدروليک از کلمه يوناني ” هيدرو ” مشتق گرديده است و اين
کلمه به معناي جريان حرکات مايعات مي باشد. در قرون گذشته مقصود از هيدروليک فقط
آب بوده و البته بعدها عنوان هيدروليک مفهوم بيشتري بخود گرفت و معني ومفهوم آن
بررسي در مورد بهره برداري بيشتري از آب و حرکت دادن چرخ هاي آبي و مهندسي آب بوده
است.
مفهوم هيدروليک در اين قرن ديگر مختص به آب نبوده بلکه دامنه وسيعتري بخود گرفته و
شامل قواعد و کاربرد مايعات ديگري ، بخصوص ” روغن معدني ” ميباشد ، زيرا
که آب بعلت خاصيت زنگ زدگي ، در صنايع نمي تواند بعنوان انرژي انتقال دهنده
مورداستفاده قرار گيرد و بعلت آنکه روغن خاصيت زنگ زدگي ندارد ، امروزه در صنايع
از آن بخصوص براي انتقال انرژي در سيستم کنترل استفاده بسيار ميگردد.
بطور خلاصه ميتوان گفت: فني که انتقال و تبديل نيرو را توسط مايعات انجام دهد
” هيدروليک ” ناميده ميشود. از آنجائيکه هيدروليک آبي داراي خاصيت زنگ
زدگي است لذا در صنايع از هيدروليک روغني هم بخاطر روغن کاري قطعات در حين کار و
هم بخاطر انتقال انرژي در سيستم هاي کنترل استفاده ميشود. وقتيکه در صنعت از
هيدروليک نام برده ميشود ، مقصود همان ” هيدروليک روغني ” مي باشد.
بطور دقيق ميتوان گفت که : حوزه کاربرد هيدروليک روغني استفاده از انرژي ديناميکي
و استاتيکي آن بوده و در مهندسي کنترل براي انتقال زيگنال ها و توليد نيرو مي
باشد.
وسائل هيدروليکي که نحوه استفاده هيدروليک را در صنعت ميسر ميسازد خود داراي تاريخچه
بسيار قديمي ميباشد. يکي از قديمي ترين اين وسائل ، پمپ هاي هيدروليکي بوده ، که
براي اولين بار کتزي بيوس يوناني در حدود اواسط قرن سوم قبل از مسيح ، پمپي از نوع
پيستون اهرمي که داراي دو سيلندر بود اختراع و ساخته است.
تا اوائل قرن هشتم ديگر در اين زمينه وسيله جديدي پديد نيامد و در اوائل اين قرن
انواع چرخ هاي آبي اختراع و رواج بسيار پيدا نمود. قرن شانزده را ميتوان توسعه
پمپهاي آبي دانست و در اين قرن بود که انواع پمپ با ساختمانهاي مختلفي پديدار
گرديدند و اصول ساختماني اين پمپ ها ، امروزه بخصوص از نوع چرخ دنده ئي ، هنوز هم
مورد توجه و اهميت بسياري را دارا مي باشد.
در اواخر قرن شانزدهم اصول ساختمان پرس هيدروليکي طراحي گرديده و حدوداً بعد از يک
قرن اولين پرس هيدروليکي که جنبه عملي داشت ، شروع بکار نمود.
قرن نوزدهم زمان کاربرد پرسهاي هيدروليک آبي بود و اوائل قرن بيستم را ميتوان شروع
و زمان توسعه هيدروليکي روغني در صنايع و تاسيسات صنعتي دانست.
شیربرقی هیدرولیک
(solenoid valve) ممکن است دریک طرف دارای بوبین باشد(شیر یک کله) یا در دو طرف دارای بوبین باشد (شیر دو کله) . سوکت شیر برقی ممکن است خاج یا داخل باشد و یا به صورت سیمی باشد (نوع y) . نحوه کار شیر برقی به این صورت است که فرمان الکتریکی از طریق سوکت به بوبین منتقل می گردد. درون محفظه شیر یک (spool) قرار گرفته که در دو سر آن دو واشر و دو فنر قرار دارد. در اثر تحریک التریکی وضعیت (spool) تغییر میکند و بسته به موقعیت باعث جریان یا قطع جریان روغن میگردد.
انواع شیر برقی هیدرولیک :
انواع شیر برقی هیدرولیک کنترل جهت
انواع شیر برقی هیدرولیک توزیع کننده پیلوت دار
انواع شیر برقی هیدرولیک کنترل فشار
انواع شیر برقی پروپشنال هیدرولیک
انواع شیر فشار شکن هیدرولیک
انواع اتصالات هیدرولیک
موضع شير:
تعیین کننده ی وضعيت شيراست ، مثلا موضع باز يا موضع بسته
موضع سوئيچي: هر شير ميتواند بوسیله ی قسمت متحركي مثل فنر موضع مشخصی داشته باشد، به عنوان مثال باز يا بسته. هر موضع سوئيچ شده توسط يك مربع نشان داده ميشود. مربعهايي كه كنار هم جای گرفته اند، نشان دهنده ی تعداد موضعهاي سوئيچي شير ذکر شده است. به عنوان مثال دو مربع يعني دو موضع سوئيچي. جهت جريان در داخل مربعها مشخص می شود.
موضع سكون يا نرمال: موضعي كه شير قبل از تحریک به خود ميگيرد.
طریقه ی نام گذاری شير:
نام شير به تعداد مواضع سوئيچي و تعداد دهانه هاي آن شير بستگي دارد. مثلا شير راه دهنده 2/3 (سه-دو) يعني شيري كه داراي 3 دهانه و دو موضع سوئيچي است. هنگام بيان نام شير، حالت موضع سكون شير تعیین ميشود. براي مثال شير 4/3 با موضع نرمال بسته. انواع شيرهاي راه دهنده به صورت 5/3 , 5/2 , 4/3 , 4/2 , 3/2 , 2/2 است.
شیر 2/2:
عدد سمت راست ، تعداد حالت های شیر وعدد سمت چپ تعداد مجراهای شیر را نمایش می دهد ، وقتی میگوییم شیر 2/2 یعنی این شیر 2حالته و با 2 مجرااست:
نکته:
در کلیه نقشه ها ، نماد شیرها را در حالت توقف رسم می کنند که آن ” حالت کار نیفتاده ” نامیده می شود.
در شیر 2 حالته مربع سمت چپ و در 3 حالته مربع وسط ، حالت کار نیفتاده محسوب می گردد.
ضمیمه شامل نماد تعدادی از شیر های مورد استفاده در هیدرولیک می باشد.
تحريك شير:
شيرها بوسیله ی انواع مكانيزمهاي دستي، برقي، مكانيكي، هيدروليكي و پنوماتيكي قابل تحريك هستند.
اسپول: نام یک قطعه استوانه ای شکل فلزی می باشد که داخل شیرهای هیدرولیک قرار میگیردو میتوانددر داخل شیر حرکت کند. درفواصل معینی از طول استوانه قسمت های مشخصی را با دقت زیاد تراش میدهند و ماشینکاری میکنند. در نتیجه قسمتهای تراش داده شده بدنه استوانه ، وقتی که در داخل سیلندر شیر رو به روی 2 یا چند مجرا جای می گیرند ، به عبور روغن اجازه می دهند و قسمتهای تراش نخورده استوانه نیز مسیر عبور روغن را می بندند.پایین بودن تلرانس این قطعات ، هرگونه ناهمراستائی در اسپول و سیلندر آن ، باعث ازکارافتادگی و خرابی شیر می شودبنابراین شیارهای حلقه ای روی قسمتهای تراش نخورده بدنه استوانه به وجو میآید که یک بالشتک هیدرولیکی و یا رینگ روغنی با نفوذ روغن در آنها ایجاد می شود و در مرکز سیلندر اسپول را نگه می دارد.
- شیر کنترل جهت
شیرهای کنترل جهت توسط تعدادی مربع به هم متصل نشان داده می‌شود. تعداد مربع نشان‌دهنده تعداد مواضع سوئیچی شیر است. فلش‌های داخل مربعها جهت جریان را نشان میدهند. خطوط عمودی و افقی و مورب نشان‌دهنده این است که پورت‌های شیر در موقعیت‌های سوئیچی چگونه به هم متصل می‌شوند. هنگام نام‌گذاری شیرهای کنترل جهت، ابتدا لازم است تعداد پورت‌ها و سپس تعداد مواضع سوئیچی بیان شود.
مواضع سوئیچی شیرهای کنترل جهت، توسط انواع روش تحریک قابل تغییر می‌باشد. نماد شیر به همراه روش تحریک آن کامل می‌شود.
در صورتی که از نماد استانداردی برای تحریک استفاده نمی‌شود، لازم است روش تحریک توسط یک ستاره مشخص شود و در بخش توضیحات اطلاعات لازم ارایه گردد. شکل عدم استفاده از روش‌های معمول برای تحریک شیر در زیر آمده است.
چند مثال از شیرهای کنترل جهت در ادامه ارایه شده است
- شیر کنترل فشار
شیرهای فشار توسط یک مربع به همراه یک فلش که جهت جریان را مشخص میکند، نشان داده می‌شود. پورت‌های شیر را توسط علامت P (پورت فشار)، T (پورت مخزن) یا A یا B مشخص می‌نمایند. موقعیت فلش‌ها داخل مربع نشان‌دهنده این موضوع است که شیر نرمال باز یا بسته است.
تمایز دیگر شیرهای فشار در قابل تنظیم یا ثابت بودن آنها است که در حالت اول، با یک خط مورب مشخص می‌شود
شیرهای کنترل فشار به دو دسته شیرهای گروه فشارشکن (Relief Valve) و شیرهای رگولاتور فشار (Regulator) تقسیم می‌شوند. شیرهای گروه فشار شکن، در موضع نرمال بسته بوده و فشار پیلوت از ورودی گرفته می‌شود. این در حالی است که شیرهای رگولاتور فشار در حالت نرمال باز بوده و فشار پیلوت از خروجی گرفته می‌شود.
- شیر یک طرفه
نماد شیرهای یک طرفه به صورت یک گوی بر روی نشیمن‌گاه آب‌بندی جریان است. محل قرارگیری این گوی به صورت یک زاویه باز می‌باشد. نوک زاویه باز جهت بسته بودن جریان را نشان می‌دهد.
نماد شیرهای یک طرفه با عملکرد پیلوتی به صورت یک شیر یک طرفه داخل یک مربع نشان داده می‌شود. پیلوت کنترل شیر با خط‌چین در زیر این مربع کشیده می‌شود. شیرهای قطع و وصل به صورت دو مثلث روبه‌روی هم رسم می‌شوند. این شیرها معمولا جهت تخلیه مخزن روغن یا تخلیه فشار آکومولاتور مورد استفاده قرار می‌گیرند
بدون دیدگاه